Tütün Böceği

Tütün Böceği Nedir?

Tütün Böceği, Tütün Biti, Tatlı kurt, Sigara Böceği, Tobacco Beetle, Lasioderma Serricorne Fabricius Coleoptera Anobidae adları ile anılabilen böcek, tütünün tarladan toplandıktan sonra ürün aşamasına kadar tüm işlemlerde mevcut bir zararlıdır.

3000 yılı aşkın bir süreden beri mevcut oldukları, Tutankamon ve II. Ramses’in mezarlarında bulunmalarıyla ispatlanmıştır. Günümüze kadar çök az morfolojik olarak değişim geçirmiştir.

Tütün Böceği Fabricius tarafından 1792 yılında Kuzey Amerika’da tanımlanmıştır. Tütün ile olan ilişkisine dair ilk kayıtlar 1848 yılında Paris’te ve 1886 yılında Amerika’da yapılmıştır.

Tütün Böceği şu anda tüm dünyaya yayılmış olup tropikal ve ılıman iklimlerde ciddi boyutlara varan problemlere sebep olmaktadır.

Tütün Böceği popülasyonları ürünlerin kalitesini düşürerek ürünler ve markalar için çok ciddi tehlikeler oluşturan ve en önemlisi firmaların itibarını olumsuz etkileyen zararlılardır.

Tütün Böceği Yaşam Evreleri;

Erişkin dişiler pupa hücrelerinden çıktıktan ve cinsel olgunluğa eriştikten sonra çiftleşerek bir gün sonra kuru yerlere inci beyazı renkte, 0.4 – 0.5 mm uzunlukta ve 0.2 mm genişlikte yumurtalar bırakırlar.

Yumurtalar yaklaşık 8 µg kadardır ve frajil “kırılgan” dır. Yumurtaların üzerindeki bal mumu kıvamındaki yapı onları kurumaktan korur.

6 ila 19 gün boyunca kuluçkada kalan yumurtalardan çıkan larvalar yumurtaların kabuklarını yiyerek çıkarlar

Larvalar dört büyüme evresinin dördüncü evresinde 1,0 – 4,5 mm uzunluğa ve 2,5 – 5,0 mg ağırlığa ulaşırlar. İlk üç gelişme evresi zamanı eşittir, dördüncüsü ise ilk üç evrenin 2 katı kadardır. Ölüm oranı birinci evrede en yüksek düzeydedir.

Kışın bu döngü havanın soğuk olmasından dolayı yaklaşık 3 ila 6 hafta gibi çok daha uzun bir süreçtir.

Larvalar krem renkte olup, üzerleri ince açık kahverengi tüylerle kaplıdır. Yumurtadan yeni çıkan larvalar ışıktan kaçarak karanlık yerleri tercih ederler. Son derece hareketli bir şekilde gıda arayışı içine girdikleri anda sigara paketleri gibi ticari malların içine nüfuz edebilirler

Tütün ve tütün ürünlerinin içinde gezerken 13 – 16 mg kadar tütün yiyerek ve bulundukları bölgede bıraktıkları salgılarla tütüne zarar verirler. Tütün böceğinin larvası, böceğin yaşam döngüsündeki en tehlikeli aşamadır.

Pupalar tütündeki pupa hücresinin içinde gelişirler ve biyolojik semen (çimento) aracılığıyla tütün işleme ekipmanları yüzeylerine tutunurlar.

Pupa hücresi larvalar tarafından, orta bağırsakta ve salgı bezlerinde üretilen bir salgıyla bir araya getirilen gıdalardan ve atıklardan yapılır.

Larvalar yapımı tamamlanan bu hücrelerin içinde 2 – 4 gün sonra 30 °C’de tüylerini dökerek veya derilerini değiştirerek pupa haline gelirler. Pupa dönemi 4 – 12 gün sürer ve bu aşamadan sonra tekrar tüy dökerek ve deri değiştirerek erişkin haline geçerler.

Erişkinler hücrenin içinde kalarak sertleşmeye devam eder ve cinsel açıdan olgunlaşırlar. Pupa hücresinden çıkış geceleri olur ve cinsiyet oranı 1 erkek, 1 dişidir.

Erişkin böcekler 2.0 – 3.7 mm uzunlukta olup 1.6 – 4.4 mg ağırlıkta ve açık-koyu kahverengindedir. Bununla birlikte siyah bir gövde rengi mutasyonu da görülebilmektedir. Boyutları gıdalarının türüne, ortamın sıcaklığına gelişme esnasındaki neme bağlı olarak değişir. Dişiler erkeklerden daha büyüktür.

Erişkin böcekler ovaldir, birinci göğüs bölümü aşağı doğru kıvrılmıştır ve baş kısmı hareketli ve yukarıdan bakıldığında belli olmamaktadır. Kanat örtüleri çizgili değildir, antenler testere dişi görünümündedir, tabandan uca kadar aynı kalınlıktadır.

Ayaklardaki bölmelerin sayısı ve ön ağız parçaları çifti gibi diğer özelliklerle birlikte bu özellikler Tütün Böceği (Lasioderma Serricorne)‘nin tanımlanması için kullanılmaktadır.

İlk ergin çıkışı mayıs ayı sonralarında olur. Yeni çıkan erginlerin çoğu çiftleşmek ve yumurta bırakmak için bulundukları besin ortamını terk ederler. Bir kısmı ise bulundukları yerde çiftleşir ve yumurta bırakırlar. Ergin dişi yaşamı süresince 40-103 adet yumurta bırakır. Çıkan larvalar hemen beslenmeye başlar. Gelişme süresi 50-60 gündür.

Dişiler iki kez, erkekler 6 kez çiftleşir. Bir adet sigara, 40 dan fazla böceği beslemeye yeterlidir. Uçma yeteneğine sahip bu böcekler yaklaşık 3 km uçabilirler. Genellikle öğleden sonraları ve akşam karanlığında uçarlar.

Dünyadaki ülkelerin iklim şartlarına göre tütün böceklerinin yaşam süreleri ve bağışıklık sistemleri değişebilmektedir. Bu yüzden mücadelede probleme hakim, profesyonel firmalarla çalışarak daha iyi sonuçlar alınabilir.